شهید دکتر چمران دانشمند و نابغه ای بود که تحصیلات و تجارب خود را مخلصانه در اختیار امام موسی صدر و شیعیان محروم لبنان قرار داد، و چشم از تمام پیشرفتها و موفقیتهای علمی و دانشگاهی و پست و مقام های دنیوی بست. برعکس خیلی های امروز که همه چیز و همه دوستان قدیم خود را فدای پیشرفت و پست و مقام می کنند.

وقتی چمران آمریکا را (که قبله آمال خیلی ها تا به امروز بوده است) به سادگی رها کرد و برای خدمت به مسلمانان، پای در راه گذاشت، از لبنان سر در آورد. چرا که می خواست در کنار مبارزان فلسطینی به مبارزه با ظلم بپردازد.

وقتی به لبنان آمد، طبیعتا به عنوان یک ایرانی شیعه باید برای اقامت و حمایتش نزد امام موسی صدر می رفت. آنجا بود که امام موسی صدر او را مناسب مدرسه فنی حرفه ای خود دید و وی را به سمت مدیریت آن مدرسه گماشت. مدرسه ای که خواستگاه مقاومت لبنان و مقاومت اسلامی شد.

مدرسه فنی حرفه ای جبل عامل با هدف توانمندسازی جوانان فقیر جنوب توسط امام موسی صدر تاسیس شد. در سال 1962 زمین این موسسه از طریق اعانات و کمکهای مردمی جمعیت البر و الاحسان (به سرپرستی امام موسی صدر) خریداری شد. این جمعیت خیریه پیشتر توسط آیت الله سید حسین شرف الدین تاسیس شده بود و امام موسی صدر با جذابیت و تلاش خود، آنرا دوباره فعال کرد. در سال 1964 طراحی مدرسه ی فنی حرفه ای به سفارش امام موسی صدر توسط بهترین دفتر معماری در بیروت به پایان رسید و کار ساخت مدرسه آغاز شد. معماری آن به گونه ای است که بهترین شرایط برای آموزش فنی و حرفه ای را با داشتن کارگاه ها و محیطی مناسب فراهم می کند. ضمن آنکه از طرح های معماری ایرانی در این مدرسه استفاده شده و نمای بین طبقات هم کاشیکاری ایرانی بود (که البته بعدها با شکستن دیوار صوتی توسط هواپیماهای اسراییلی و بمباران هایشان هر دفعه مقداری از آنها فرو ریخت).

اولین سال آموزشی این موسسه سال 1969 است که به مدیریت یک لبنانی آغاز به کار کرد. اما از آنجا که شایسته مدیریت فنی نبود، یک فرانسوی به مدیریت برگزیده شد. او هم فقط شایستگی فنی داشت و مناسب تعامل با ایتام و مدیریت مدرسه نبود. امام موسی صدر چمران را که یافت سریعا به مدیریت مدرسه برگزید. بهترین گزینه ی ممکن: خالص، دانشمند، با انگیزه، مهربان، ...

چمران خالصانه برای کودکان یتیم و محروم این مدرسه فعالیت می کرد بطوریکه زن و بچه های آمریکایی وی نتوانستند محیط فقیرانه ی جنوب را تحمل کنند و چمران 450 کودک محروم خود را به ماندن در کنار زن و بچه و حقوق چند هزار دلاری در آمریکا ترجیح داد و زن و فرزندانش به آمریکا برگشتند. آنها از صبح تا عصر در کارگاه ها فعالیت می کردند. یک بار چمران با کمک خودِ بچه ها، ساختمانی در مجاورت زمین فوتبال ساختند. ساختمانی که هم اکنون نمازخانه مدرسه است. تجهیزات مدرسه از فرانسه وارد شده بود و مقداری را هم برخی از لبنانی هایی که در آلمان بودند هدیه کردند. به گفته مدیر کنونی مدرسه، بعد از جلسه هایی که تا 11 شب به طول می انجامید تازه چمران به اتاقش می رفت و تا پاسی از شب با برخی معلمان قضایای سیاسی و مبارزاتی را دنبال می کرد.

حسن الحسینی عضو جمعیت البر و الاحسان و عضو هیئت مدیره مدرسه، از همان شاگردهای دکتر چمران است. ضمن اینکه مدیر داخلی مدرسه هم هست. از او علت دشمنی برخی از فلسطینی ها با چمران را پرسیدم. گفت:

فلسطینی ها دشمن نبودند و دشمنی نمی کردند، حسودی می کردند. از اینکه می دیدند یک آدم درس و زندگی اش را ول کرده از آمریکا آمده برای مبارزه با صهیونیستها، حسودیشان می شد. خودشان با ادعای مبارزه بود که پولی گیرشان می آمد تا بتوانند زندگی کنند. یعنی آنها که باید مبارزه می کردند، بخاطر گذران زندگی، ادعای مبارزه می کردند و چمران که باید زندگی می کرد، زندگی را ول کرده بود به عشق مبارزه. بارها به طرف مدرسه تیراندازی کردند. یک بار از روبروی درب مدرسه با آرپی جی به مدرسه شلیک کردند که خورد به سایه بان خوابگاه و دو تکه آن فرو ریخت. شهید چمران آن دو سوراخ را با رنگ قرمز همانند خون رنگ کرد. چند روز بعد آمدند عذرخواهی و خواهش کردند آنرا پاک کند. خود عرفات به امام موسی صدر شکایت برد که اینها روی دیوار خون کشیده اند و این آبروی ما را می برد و بین لبنانی ها پخش می شود که ما خونشان را ریخته ایم.

گروه های مسلح فلسطینی در جنوب لبنان قدرتی داشتند و تقریبا آنها حکومت می کردند. از اینکه امام موسی صدر به عنوان رییس جنوب لبنان نظر دیگری با آنها داشته باشد عصبانی بودند. آنها نمی خواستند غیر از خودشان کسی در جنوب حرفی بزند. لذا به مدرسه و شهید چمران که نماد و عامل امام موسی صدر و تصمیمات او بودند خیلی حمله می کردند و انواع بدگویی ها و تهمت ها را می زدند.

یادم هست یکبار با شهید چمران در مقر حرکت امل در دهکده ای نگهبانی داشتیم. فرمانده حرکت فتح در آن منطقه هم آن شب به آنجا آمد. جلوی ما خیلی از امام موسی صدر تعریف کرد و گفت: امام موسی صدر خیلی خوب است، حرکت امل خیلی خوب است. اما یه آدم عوضی دارند که او کار را خراب کرده است!

گفتیم: چه کسی؟

گفت: چمران!

دکتر چمران که تا به حال ساکت بود پرسید: آیا چمران را می شناسی؟ می خواهی تو را با او آشنا کنم؟

گفت: نه اما اگر او را ببینم سریعا می کشم!

دکتر گفت واقعا می کشی؟

گفت: بله!

شهید چمران گفت: من چمران هستم. بیا مرا بکش!

فلسطینی شگفت زده و وحشتزده گفت: اعوذ بالله تو چمران نیستی او خیلی بد است.

بعد از اینکه باورش شد خیلی عذرخواهی کرد و بلند شد وضو گرفت و دو رکعت نماز خواند و استغفار کرد.

 وقتی حرکت امل تاسیس شد، دکتر چمران خیلی وقتها برای جلسات به بیروت می رفت. وقتی بر می گشت بچه ها دورش جمع می شدند و گله می کردند که چرا ما را ول می کنی و می روی؟

می گفت: من مجبورم، قبلا من مدیر این مدرسه بودم، الان باید برای کل شیعیان لبنان فعالیت کنیم.

نیروهای حرکت امل عمدتا بچه های همین مدرسه بودند که بعدها هرکدام فرمانده بزرگی در حرکت امل شدند. حتی بیشتر کسانی که حزب الله را تاسیس کردند همین بچه های حرکت امل بودند که شاگردان چمران و فارغ التحصیلان این مدرسه بودند.

چمران وقتی به ایران رفت وزیر دفاع شد. وقتی سفارت اسراییل را تعطیل کردند و سفارت فلسطین به جای آن افتتاح شد، شخصی به نام صخر با اصرار می خواست خودش را سفیر فلسطین در ایران کند. شهید چمران به عرفات گفت اگر می خواهید این شخص سفیرتان باشد باید قول بدهید زیر نظر ما کار کند. عرفات گفت چرا؟ شهید چمران گفت من این آدم را می شناسم. او هدفش این است که اهل سنت ایران را به نفع فتح سازماندهی کند. خلاصه دکتر چمران فلسطینی ها را خوب می شناخت و نگذاشت انقلاب ایران با ورود آنان آلوده شود.

امروز مدرسه فنی حرفه ای جبل عامل مظلومیت چمران را فریاد می زند. از آنجا که جمعیت البر و الاحسان قبول نکرد که این مدرسه مانند بقیه مدارس حرکت امل، تحت نظارت حرکت امل باشد، وضع آن خیلی مظلومانه و فقیرانه است. هرچند کارگاه برق آن دو سال پیش توسط فرانسوی ها تجهیز شده، اما بقیه کارگاه ها خصوصا مکانیک بسیار قدیمی و فقیرانه است. معلم مکانیک مدرسه خیلی شاکی بود که چرا مسیحیان در قالب جمعیت های خیریه به مدارس خودشان تجهیزات جدید می دهند اما این مدرسه که تاریخش با تلاشها و عرق ریختن های چمران آمیخته است از طرف ایران حمایتی نمی شود. هرچند شاید خواسته ی او در دو موتور ماشین خلاصه شود اما نکته مهم و دردناک این است که بسیاری از آنهایی که چمران آنها را در این مدرسه پناه داد و دیگر دوستان او که اکنون در سمت های مختلف هستند هیچکدام نگاهی به این مدرسه ندارند. مدرسه ای که روزی پناهگاه آنان بود، مدرسه ای که نماد چمران و علم و مقاومت اوست.

فیلم سخنان امام موسی صدر در تلوزیون لبنان در مورد مدرسه فنی حرفه ای جبل عامل (یوتیوب | سرور ایرانی) 
 

کارگاه چوب- همان میزهای زمان چمران