آنچه با سفر نخست وزیر لبنان سعد حریری به ریاض رخ داد بی سابقه و غیر قابل پیش بینی بود و سیاسیون لبنان و جهان را شگفت زده کرد. نگاهی بیاندازیم به تاریخ ظهور این خانواده در عرصه سیاست لبنان و اتفاقی که اخیرا رخ داده است را مرور کنیم:
رفیق حریری پدر سعد الدین حریری یک تاجر لبنانی سعودی بود. او در جوانی به عربستان رفت و با خانم نضال بستانی عراقی الاصل ازدواج کرد که سه فرزند اولش از جمله سعد الدین ثمره این ازدواج هستند. بعد از طلاق، خانم نضال بستانی با ملک فهد ازدواج کرد و سه فرزند برای او به دنیا آورد. رفیق حریری هم با خانمی فلسطینی ازدواج کرد و صاحب سه فرزند به نام های ایمن، فهد و هند شد.
وی در انتهای جنگ داخلی لبنان از طرف عربستان به عنوان واسطه برای جمع کردن سیاسیون لبنان و تلاش برای رسیدن به صلح با محوریت عربستان، در میدان سیاست لبنان مطرح شد. این ابتدای ورود او به سیاست بود. پس از پیمان طائف که گروه های لبنانی به توافق رسیدند و اختیارات رییس جمهور مارونی کم شد و نقشه راه سیاسی تعدیل شده و مورد قبول همه طرفها قرار گرفت، عربستان رسما قیّم اهل سنت لبنان شد و جایگاه سنتی مصر را گرفت و کشورهایی مثل عراق و لیبی را از رهبری گروه های جنگ افروز لبنانی کنار زد.
رفیق حریری به سازندگی روی آورد و بواسطه آن ثروت خود را چند برابر نمود و از میلیونری به میلیاردری رسید. وی در سال 2005 با مقابله و حذف حزب الله از عرصه سیاسی اجتماعی لبنان مخالفت کرد، که پس از خروج از جلسه، ترور شد. ترور وی زمینه ساز اخراج سوریه از لبنان شد و مقاومت یکی از مهم ترین حامیان خود را از دست داد. بعدها حزب الله فیلمی که از هک کردن پهپادهای رژیم صهیونیستی به دست آورده بود نشان داد و ثابت کرد این رژیم مدتها رفیق حریری را قبل و تا لحظه ترور رصد می کرده است. چندی پیش هم اسنادی مبنی بر همکاری عربستان و رژیم صهیونیستی برای ترور حریری منتشر شد که بر موارد قبلی تاکید داشت. ترور حریری پیراهن عثمانی شد برای مبارزه با سوریه و مقاومت و هنوز دادگاه بین المللی که با هزینه از جیب لبنانی ها پرونده ترور حریری را دنبال می کند، هر از گاهی برای فشار به مقاومت نام یکی از فرماندهان را به عنوان متهم معرفی می کند.
پس از ترور رفیق حریری فرزندش سعد حریری به جای وی در حزب المستقبل در راس نشانده شد و نخست وزیر لبنان گردید. او که تابعیت فرانسه و عربستان را هم دارد، بر اساس مجله فوربس، در سال 2007 جزو ثروتمند ترین افراد دنیا با ثروت 2 و سه دهم میلیارد دلار معرفی شد. همسر وی خانمی سوریه ای است و اطلاعات و تصاویر کمی از وی منتشر می شود. سعدالدین در 27 ژوئن 2009 در زمان ریاست جمهوری میشال سلیمان به نخست وزیری معرفی شد که رای نیاورد. دوباره در 16 سپتامبر معرفی شد و با 73 رای برگزیده شد و در 9 نوامبر 2009 حکومت خود را تشکیل داد. در 12 ژانویه 2011 در پی اقدامات ضد مقاومت و تلاش برای فشار به مقاومت، وزرای حزب الله و حرکت امل و دیگر همپیمانان، استعفا کردند. دولت حریری ساقط شد.
وی پس از انتخاب میشال عون به ریاست جمهوری طبق قراری که با او و دیگر گروه های سیاسی برای خروج از بن بست بحران ریاست جمهوری در لبنان پیشنهاد کرده بود به عنوان نخست وزیر معرفی شد و کابینه تشکیل داد.
تا پیش از سفر وی به ریاض و استعفای ناگهانی اش اوضاع سیاسی لبنان خوب و امیدبخش بود و لبنان پا به جاده عمران و آبادانی و اصلاح گذاشته بود که وی در 3 نوامبر 2017 در سفری برنامه ریزی نشده به عربستان رفت. روز بعد، وی در نواری ضبط شده، استعفای خود را اعلام کرد.
هرچند طبق قانون اساسی لبنان باید استعفا به رییس جمهور تقدیم شود و این استعفای نمایشی غیر قانونی است، اما باعث شوک بزرگی به لبنانی ها شد. لبنان کشوری است که برای رسیدن به نتیجه، باید با گروه های سیاسی مختلف مشورت شده و رضایت آنها را به دست آورد. انتخاب میشل عون به ریاست جمهوری، به شرط نخست وزیری حریری بود و آنها با همه گروه ها در این زمینه صحبت کردند و رضایت همه را به دست آوردند. هرچند حرکت امل مخالفت کرد اما به هر حال در جریان امور بود. استعفای حریری در تاریخ لبنان و جهان بی سابقه است و هیچ علتی جز فشار عربستان آن را توجیه نمی کند.
عربستان که خود خاندان حریری را به عرصه سیاست لبنان اورد، با این کار زمینه ساز اخراج آنها از سیاست شد. نارضایتی و سردرگمی شخصیت های مختلف لبنان از جمله اهل سنت و جریان المستقبل، نشان از این دارد که وی در آینده شانسی برای ادامه حیات سیاسی نخواهد داشت. مردم شخصیتها و مسئولین لبنان از اینکه سعد حریری اینچنین بازیچه جوانک سعودی قرار گرفته عصبانی اند. حتی وزیر کشور لبنان که از هم حزبی های حریری و از شخصیتهای مهم جریان مستقبل است گفته بود لبنان گله گوسفند نیست که به دلخواه خود چوپانش را عوض کنید و چوپان دیگری معرفی کنید.
از اولین روزهای استعفای سعد، کارشناسان مختلف لبنانی تلاش کردند وضع موجود را تحلیل کنند. هرچند متن استعفای حریری تماما حمله به ایران و حزب الله بود، اما نه زبان گفتاری و نوشتاری او بود نه روزهای قبل، کسی شاهد چنین مواضعی از او بود. گمانه زنی ها حاکی از این بود که وی تحت فشار و حتی شکنجه این متن را خوانده است. تصاویری که روزهای بعد از وی پخش شد، حاوی نکاتی مثل اتو نبودن کت، بلند شدن ناخنها، قافه پکر و پف کرده و ریزه کاری های دیگری بود که نشان می داد عربستان پشت این ماجرا است. برخی کارشناسان و شبکه های لبنانی از روز اول بشدت بر این نظریه که حریری گروگان گرفته شده است تاکید کردند. عربستان تلاش کرد با فرستادن وی به ابوظبی، دیدار با پادشاه، و مصاحبه با یک مجری لبنانی، نشان دهد وی آزاد است و مشکلی ندارد. بالاخره رییس جمهور لبنان چند روز پیش بطور رسمی اعلام کرد حریری گروگان سعودی هاست و در صورت آزاد نشدن وی به سازمان ملل شکایت می کند.
به نظر می رسد شکست های بی سابقه و پیاپی عربستان در سیاست خارجی خود از جمله در عراق و سوریه و یمن، عصبانیت سردمداران جوان را برانگیخته و جنون آنی باعث اتخاذ تصمیم های یکجانبه و غلط شده است. دیدار آقای ولایتی با حریری پیش از سفر و استعفایش که حاوی پیام ایران مبنی بر ادامه حمایت از مقاومت و مظلومان بود، چیز جدید و غیر قابل پیش بینی ای نبود، اما سقوط موشک در ریاض عقل از سر شاهزادگان پراند و حریری به ریاض فراخوانده شد. به همین دلیل آمریکا و کشورهای غربی هم که از این ماجرا بی خبر بوده و شگفت زده شده بودند از تک روی عربستان ناراحت شده و به عربستان فشار آوردند. آمریکا ثامر السهبان وزیر (دخالت در) امور کشورهای خلیج را توبیخ کرد. فرانسه هم خواستار خروج (آزادی) حریری شد که به سرعت این درخواست انجام شد. حریری و همسر و پسر بزرگش به پاریس منتقل شدند. اما فرزندان نوجوانش به بهانه امتحانات در عربستان نگه داشته شده اند. فرانسه با این کار دل لبنانی ها را به دست آورد و خود را حامی همیشگی آنها نشان داد. در پاریس هیچ کس به استقبال حریری نرفت و وی پس از انتقال به منزلش، بعدا به دیدار ماکرون رفت.
به نظر می رسد صحنه گردانان غربی، چندان هم از این اتفاق ناراحت نیستند و تلاش دارند از آن استفاده کنند. در حالیکه تا کنون اظهار نظرهای حریری به لهجه و شدت و حدت سعودی بیان می شد، و فاقد توازن سیاسی بود، از این پس احتمالا نقشه هوشمندانه تری توسط فرانسه به وی ابلاغ خواهد شد که در ادامه فشارهای اخیر فرانسه به ایران در بحث موشکی، خواهد بود.
بقول برخی طرفداران مقاومت، امروز در پی پیروزی جبهه مقاومت در عراق و سوریه و نابودی داعش، شکست خورده ها در حال تعیین شروط هستند!

بازداشت هم زمان یازده امیر سعودی به بهانه مبارزه با فساد که عموما از شاخه رقیبان ملک سلمان و فرزندش محمد و از ثروتمندان بودند، این نکته را به ذهن متبادر می کند که شاید هدف از گروگان گرفتن حریری، انگیزه های مالی هم باشد. چرا که عربستان سالهاست شرکت سعودی اوجیه متعلق به حریری را پشتیبانی کرده و از ورشکستگی نجات داده است. در گزارشی در وال استریت جورنال به نقل از منبعی نزدیک به حکومت سعودی آمده است این باج گیری 800 میلیارد دلار برای محمد بن سلمان می تواند آورده داشته باشد. هرچند شخصا با توجه به ثروت اعلام شده هر کدام از شاهزادگان، بعید به نظر می رسد حتی 50 میلیارد دلار هم جمع شود.