دیروز سه شنبه ترکیه یک جنگنده روسی را با ادعای تجاوز به حریم هوایی خود هدف قرار داده و ساقط کرد. این حرکت بسیار مشکوک، در زمانی که اروپا و آمریکا با روسیه همفکر و هم رای هستند نشانه دفاع از تروریستها است. اقدام ترکیه در حالی صورت می گیرد که سال گذشته وقتی ارتش سوریه، جنگنده ترکیه را بر فراز خاک سوریه هدف قرار داد، این اقدام را حرکتی تند و غیر قابل تحمل خوانده و خواستار خویشتنداری در این زمینه شده بود!روسیه که با ائتلاف آمریکا و با فرانسه توافقنامه ای در مورد پرواز جنگنده هایشان و جلوگیری از بروز چنین حوادثی، انجام داده است، اقدام ترکیه را خنجر زدن از پشت خوانده و نسبت به آن بشدت موضع گرفت. اردوغان در اظهاراتی شتابزده عنوان کرد ناتو از ما در برابر حمله احتمالی روسیه دفاع خواهد کرد! برخی منابع در لبنان معتقدند آمریکا ترکیه را تشویق به چنین اقدامی کرده تا ترکیه در دام بیفتد و مجبور شود بیش از پیش دستورات آمریکا را اجرا کند. با این حال آمریکا و ناتو جداگانه اعلام کردند هواپیمای روسی در خاک سوریه هدف قرار گرفته است! و این به آن معنی است که ترکیه در برابر روسیه تنها مانده است.
تحلیلگران بر این باورند که هدف سوداگران سلطنت عثمانی از این اقدام، دادن روحیه به تروریستهایی است که مدتی است در حال شکست و فرار هستند و فریاد کمک خواهی آنها به آسمان رسیده است. از طرف دیگر ظاهرا ترکیه از هدف قرار گرفتن ترکمان های داخل سوریه که با کردها در تقابلند، ناراضی است و با این اقدام خواسته حمایت خود را از آنها عملی کند و به روسیه پیام دهد فقط به بمباران داعش بپردازد. روسیه که از گذشته با کردها رابطه دارد، اعلام کرده عملیات خود در مناطق شمالی را ادامه خواهد داد.
برخی بر این باورند که اقدام ترکیه ناشی از خشم آنها از هدف قرار گرفتن هزاران تانکر نفت داعش توسط روسیه است که نفت را به ترکیه قاچاق می کردند و با قیمت نازل می فروختند. با فرا رسیدن فصل سرما در منطقه، علیرغم افزایش تقاضای سوخت، قیمت هنوز در حال کاهش است و همین امروز در لبنان بنزین 100 لیره و مازوت 200 لیره برای چندمین هفته پیاپی کاهش یافت. این ادعا با سخن مددوف تایید می شود که گفت: برخی مسئولین ترک بواسطه واردات نفت، مصالح مالی مشترکی با داعش دارند.
امروز یکی از اخبار اصلی تمام خبرگزاری ها مربوط به تحلیل این ماجرا و پیش بینی واکنش روسیه بود. واکنش شدید پوتین و کرملین بیش از حد انتظار بود، و علنا ترکیه را متهم به حمایت از داعش نمودند. ضمن اینکه از شهروندانشان خواستند از سفر به ترکیه خودداری کنند. توریستهای روس، بعد از آلمانی ها، بالاترین جمعیت مسافران به ترکیه را تشکیل می دهند که کاهش این جمعیت، ضربه اقتصادی سنگینی برای اقتصاد بیمار و بدهکار ترکیه در بر خواهد داشت. علاوه بر این پوتین تهدید کرد شرکت های ترکیه از بازارهای روسیه محروم خواهند شد. گذشته از وابستگی ترکیه به گاز روسیه، توافق های تجاری بین این دو کشور که حدود 30 میلیارد دلار برآورد می شود و در پنج سال آینده قرار بود به 100 میلیارد برسد، دچار ضربه جدی خواهد شد. از طرف دیگر روسیه در ساخت یک نیروگاه اتمی که برای کم کردم وابستگی ترکیه به گاز طراحی شده است، مشارکت داشته و توقف آن می تواند یکی از موارد پاسخ علیه ترکیه باشد.
برخی تحلیلگران پیش بینی کردند که مسکو دست به اقدام مستقیم نظامی بزند اما به نظر نمی رسد در این وضعیت، روسیه خود را درگیر جنگی بزرگتر از سوریه کند. اقدامات نظامی روسیه می تواند شامل حضور گسترده تر در سوریه و شدت بخشیدن به نابودی تروریستها باشد. امری که با ارسال ناو موسکوا (حامل نسخه دریایی اس300) به لاذقیه و ارسال مجموعه دفاع هوایی اس 400 به پایگاه حمیمیم در حال وقوع است.
از آنجا که یکی از خلبانان در هوا هدف تیراندازی قرار گرفته و کشته شده است روسیه اعلام کرده است عاملان این اقدام را به سزای عملشان خواهد رساند. ضمن اینکه کماندوهای ویژه نیروی هوایی سوریه و کماندوهای روسی، با نفوذ به عمق 4 و نیم کیلومتری منطقه تروریستها، خلبان دیگر را نجات دادند. باید منتظر بود و دید جواب روسیه به ترکیه چه اندازه خواهد بود.