این واقعیت که دوا و دکتر در لبنان بسیار گران است بر کسی پوشیده نیست. گاهی دکتر و دارو بدون بیمه در ایران، از معالجه با بیمه ی درمانی در لبنان، ارزانتر است.
این هفته پسر کوچکم مریض بود و باید به بیمارستان می رفتیم. شنیده بودم به خاطر شیوع آنفلوانزا و بیماری های تنفسی، بیمارستان ها جا ندارند. واقعیت هم همین بود. قسمتی از تختهای بیمارستانها که توسط مجروحین جنگی و جانبازان پر شده. قسمت اعظم آن را هم بیماریهای مختلف (که از نابسامانی وضع بهداشتی کشور ناشی شده) اشغال کرده است. در یکی دو ماه گذشته چندین بار طوفان و پدیده های جوی سردی که از اروپا و روسیه به لبنان می رسد، به ناگاه هوا را بشدت سرد کرده و دوباره هوا گرم شده است. این گرم و سرد شدن چندباره و سریع، به اضافه وجود زباله ها که هنوز مشکلشان حل نشده و در خیلی از مناطق سوزانده می شوند و ایجاد آلودگی می کنند، باعث شده بیماری های مختلف تنفسی و ریوی شیوع پیدا کنند و ویروس ها هم تقویت شده و بسیاری از مردم خصوصا کودکان دچار اسهال و استفراغ ویروسی شده اند.
خلاصه، به بیمارستان بهمن رفتیم که متعلق به موسسه های خیریه سید حسین فضل الله است. این بیمارستان توسط یک تاجر پولدار کویتی ساخته شده و در اختیار آقای فضل الله قرار گرفته است. برای ورود به بیمارستان، از بخش اورژانس وارد شدیم. نیم ساعت یا بیشتر، علاف نشسته بودیم تا دکتری، پرستاری، یا کارمندی بیاید و بپرسد چه تان شده است! و برگه ورود پر کند. یادم افتاد در ایران مردم غر می زدند که اورژانس تا پول نگیرد کار را راه نمی اندازد. در لبنان اصلا کسی تحویل نمی گیرد که حالا پول بخواهد یا نخواهد! به دلیل اینکه جا نداشتند یک ساعتی سرم به بچه زدند و رفتیم منزل.
روز بعد به بیمارستان قلب یسوع رفتیم. این بیمارستان یک بیمارستان خصوصی متعلق به مسیحیان است. برخلاف بیمارستان بهمن که در ضاحیه و شلوغی و ترافیک و هوای نامناسب محاصره شده، در ارتفاعات کوهپایه های جنگلی بعبدا قرار گرفته و هوای بسیار دلپذیری دارد. دو سال پیش که پسرم را به این بیمارستان برده بودیم خیلی خلوت بود. اما الان تخت خالی به زور پیدا می شد. این بیمارستان قدمت زیادی دارد که از ساختمان و وسایل قدیمی آن قابل درک است. ساختمان جدیدی به آن اضافه شده و تمامی امکانات لازم وجود دارد. اینجا هم کار پذیرش و ثبت پرونده تا بستری شده در اتاق، بیش از یک ساعت و نیم به طول انجامید. ویروس روتا دارویی ندارد و فقط باید مراقب بود تا آب بدن کودک تمام نشود. لذا فقط سرم معمولی به بچه زده بودند.
اتاق درجه دو با تخت های قدیمی آهنی، یک تلوزیون ال سی دی، یک میز کوچک، و یک کمد برای وسایل شخص همراه مریض، تنها امکانات این اتاق بود. با این وجود همه چیز تمیز، مرتب و بهداشتی بود و هر روز همه جا ضد عفونی می شد و ملافه های تخت را عوض می کردند. خدمات و رسیدگی آنها بسیار خوب بود. نرس ها و دکترها همگی مسیحی و بسیار خوشرو بودند. تنها مشکلی که داشتیم، برای غذای بچه بود که نمی توانستیم گوشت آن را مصرف کنیم.
در اتاق های درجه یک، تنها یک تخت (برای یک بیمار) قرار گرفته و کاناپه و یخچال و امکانات دیگر وجود دارد.
در لبنان بیمه خدمات درمانی، دردسر دارد. اولا شخص باید کارمند باشد. وگرنه از بیمه ای بسیار سطح پایین مربوط به وزارت بهداشت می تواند استفاده کند. شخص باید اول پول دوا دکتر را پرداخت کند، بعدا برگه ای از بیمارستان به موسسه بیمه بهداشتی ببرد تا درصدی را که بیمه می تواند پوشش دهد، تایید کنند. لذا بسیاری از مردم، به شرکتهای بیمه خصوصی مراجعه می کنند. این شرکتها کارت مخصوصی به هر فرد می دهند و در هر ساعت از شبانه روز، حسابدار بیمارستان با فکس، میزان پوشش بیمه را استعلام می کند. جلوی خودم فردی مسیحی با عصبانیت به همسرش گفت برگه مربوط به بیمه را پاره کن، بنداز دور. و به مسئول حسابداری گفت تخفیف بده. من حاضر نیستم بروم کلی دردسر و علافی تحمل کنم برای چندرغاز؛ و سیصد دلار گذاشت جلو حسابدار.
بیمارستانها، قبل از پذیرش تقاضای مبلغی سپرده می کنند (حدودا 500 دلار). اگر پرونده بیمه تکمیل شد، هنگام خروج، سپرده را بر می گردانند و مقداری که شخص خودش باید پرداخت کند از آن کم می کنند.
حزب اللهی های رسمی که کارمند تمام وقت باشند، از بیمه ی حزب الله استفاده می کنند که به میزان خوبی هزینه های درمانی را پوشش می دهد. البته نمی توان با این بیمه به همه بیمارستانها مراجعه کرد. تنها بیمارستانهای مرتبط با حزب الله و چند بیمارستان دیگر که قرارداد با این بیمه دارند به دارندگان این بیمه خدمات ارائه می دهند.
گرانی درمان و بالا بودن هزینه ها، قیمت بالای دارو، سختی بیمه تامین اجتماعی، همه و همه کار را به انجا رسانده اند که مردم فقیر ضرب المثلی بسازند: در لبنان اگر فقیر باشی و مریض شوی باید بمیری.
البته سازمانها و گروه های خیریه ای برای کمک به فقرا وجود دارند. مانند مرکز تآخی که کمک بسیار خوبی برای اشخاص بدون بیمه است.