تغییرات و تحولات اخیر در منطقه و اتفاقاتی که عربستان و ترکیه را مشغول کرده است از کجا آب می خورد؟

عربستان از گذشته دور یکی از کشورهای تحت الحمایه غرب به شمار می رفت. اساسا خاندان آل سعود با حمایت انگلستان بر دیگر قبایل حجاز پیروز شد و در جنگهای خود با اهل حجاز بسیاری از آنان را قتل عام کرد. با به قدرت رسیدن این خاندان که گفته می شود اصلیتشان یهودی است، مملکت متحده سعودی یا پادشاهی سعودی عربی بوجود آمد.

هرچند با تغییر پادشاهان، برخی سیاستها و رویکردهای نظام سعودی تغییراتی داشت اما بصورت عمده این مشور در یوغ وهابیون و اتباع آمریکا بوده است. در دنیای سیاست، کارشناسان بر این باورند که آمریکا به عربستان امر می کند اما به ترکیه فشار می آورد. یعنی برای برآورده شدن خواسته خود، باید در مورد کشوری مثل ترکیه، سیاست به خرج دهد، برگ برنده ای رو کند، اهرم فشاری استفاده کند، اما به عربستان مستقیما دستور می دهد. مثلا در جریان جاسوس امریکایی که در ترکیه بازداشت شد، مدتی آمریکا با ترکیه سرشاخ شد و تحریمشان هم کرد و ارزش لیره سقوط کرد.

حالا نوبت عربستان است. ترامپ در هفته های اخیر، اقلا چهار بار بصورت علنی به عربستان توهین کرده و گفته شما بدون ما دوام نمی آورید و باید هزینه حمایت ما از خودتان را بدهید. عربستان که تا کنون با خرید میلیاردها دلار سلاح از آمریکا و اجرای دستورات او در حمایت از تروریسم داعش و دیگر گروه ها در عراق و سوریه و حتی ایران، و حمله به یمن و دخالت در بحرین، به فرمانهای آمریکا گردن نهاده است با درخواست غیر منتظره ای روبرو شده است. آمریکا مهلت داده است تا دو هفته دیگر قراردادی استعماری و بیست ساله با آمریکا امضا کنند که به موجب آن سی درصد فروش نفت عربستان مستقیما به آمریکا تعلق بگیرد.

ماجرای خاشقجی شهروند عربستانی و شخصیت رسانه ای جدا شده از آل سعود را باید در این خط نگاه کرد. خاشقجی که یکی از مهره های آل سعود و مشاور امیر ترکی فیصل بود در اوج اختلاف عربستان با قطر از جده خارج شد و به آمریکا رفت. ظاهرا وی غرق شدن نظام سعودی را در باتلاق منطقه دید و تلاش کرد خود را جدای از این نظام تعریف کند. سناریوی ناپدید شدن وی در ترکیه، همزمان با رفاقت مجدد ترکیه و آمریکا شک برانگیز است. در حالی که عربستان می گوید از او خبری ندارد، سازمان اطلاعات ترکیه مدعی می شود در کنسولگری عربستان کشته شده است. آنها مدعی هستند صدای شکنجه شدن و قتل وی را از اپل واچ او که داخل کنسولی به دستش بوده در اختیار دارند! شرکت اپل داشتن چنین امکاناتی برای اپل واچ را نفی کرد. برادر بن سلمان که سفیر این کشور در آمریکا است عنوان کرد خاشقجی دوست ما بود و ما به او کاری نداشتیم.

ادعای ترکیه درباره ورود 15 متخصص کشتار از عربستان کاملا مشکوک است. چرا یک مزدور ترک اجیر نشد تا وی را در خیابان بکشد و مسئولیتی هم متوجه عربستان نشود؟ چرا 15 نفر، هر کدام از یکی از سازمانهای اطلاعاتی و نظامی و امنیتی عربستان بودند؟ مگر می شود در یک قضیه ترور، همه سازمانها از اطلاعاتی تا امنیتی تا نظامی خبر داشته باشند؟

عربستان در مقابل تهدید آمریکا به تحریم این کشور موضع گرفته است. هرچند ترامپ گفت فروش سلاح به عربستان متوقف نمی شود، اما اظهار داشت راه های دیگری برای فشار در اختیار داریم. عربستان امروز اعلام کرده است در صورت تحریم آمریکا، اقدامات متقابل زیادی در اختیار دارد از جمله تاسیس پایگاه نظامی روسی در خاک عربستان، رفاقت با ایران، دوستی با حماس و حزب الله و چندین اقدام دیگر که باعث خواهد شد اقتصاد آمریکا پیش از عربستان ضربه بخورد. محمد بن سلمان گفته است کشور ما پیش از آمریکا وجود داشته و اسلحه ای که خریدیم پولش را دادیم و برای تامین امنیت خود پول دیگری پرداخت نخواهیم کرد.

با فشارهای انگلیس و فرانسه و آلمان و برخی کمپانی های بزرگ جهانی که در عربستان سرمایه گذاری دارند، پادشاه عربستان فتیله را پایین کشیده و با اردوغان مکالمه تلفنی داشته و قول داده در کمیته مشترکی که برای تعیین سرنوشت خاشقجی تشکیل می شود همکاری کنند. برخی کارشناسان عقیده دارند آمریکا به دنبال تغییر بن سلمان است و وی را عامل مشکلات می داند.

جالب اینجاست که کشتارهای این کشور در یمن که با حمایت و اشراف اطلاعاتی نظامی آمریکا صورت می گرفت را ضربه ای به حقوق بشر و آبروی آمریکا نمی دانند اما اقدام عربستان در قتل احتمالی خاشقجی از نظر سناتور مارکو روبیو اعتبار آمریکا در دفاع از حقوق بشر را زیر سوال می برد!

تمام این ماجراها به جهت شکست آمریکا و اسراییل در ماجرای ایجاد نسخه کپی از حزب الله برای مقابله با جبهه مقاومت بر می گردد که با شکست گروه های تکفیری در عراق و سوریه نقش بر آب شد. در این پروژه، هم به ارتش سوریه ضربه زدند (ارتشی که هنوز در آماده باش برای مقابله با رژیم صهیونیستی بود و به حزب الله کمکهای فراوان کرد) هم سوریه را نابود کردند تا بهای حمایتش از مقاومت را بپردازد، هم دست و پای ایران را با انواع قراردادهای یک طرفه بستند، هم تفرقه و نفرت را در میان مسلمانان گسترش دادند.

با این حال نتوانستند ضربه اساسی خود را به محور مقاومت بزنند و از این رو با شاخ شدن ترکیه و عربستان، به سراغ آنها خواهند رفت تا دیگر کسی جرات نکند نقش نوکری خود را فراموش کند و پول و ثروت در این کشورها انباشته نشود که هوا برشان دارد می توانند برای خود تصمیمی بگیرند و اقدامی کنند. اما آیا آل سعود با آمریکا در خواهد افتاد؟ آیا می تواند افسار قدیمی خود را باز کند و به سمت دیگری حرکت کند؟ آیا آمریکا راه را برای کودتای رقبا باز خواهد گذاشت؟ آیا به آخر الزمان نزدیک می شویم؟