امروزه موسسه های خیریه زیادی در لبنان وجود دارند. از گذشته دور، مسیحیان به علت آنکه ساختار و سازماندهی مشخص و یکپارچه و بین المللی دارند موسسه های خیریه برای خود داشتند. اما مسلمانان خصوصا شیعیان دارای موسسه نبودند. از آنجا که به علت جنگ ها و مشکلات دائمی، مردان زیاد کشته می شدند، تعداد یتیم ها در لبنان زیاد است. با هم نگاهی به انواع موسسه های خیریه شیعیان داشته باشیم.

خانمی که بعدها مدیر کل وزارت امور اجتماع شد، در مصاحبه ای می گفت: من برخی یتیم های شیعیان را به موسسه های خیریه و یتیمخانه های مسیحیان می دادم. به من اعتراض شد که تو تمام موسسه های ما را پر از یتیم های شیعیان کردی. اما چاره چه بود؟ بمیرند؟ با شخصیت جوان و روشنفکر شیعی یعنی امام موسی صدر صحبت کردم. گفتم شما برای خودتان یتیم خانه ندارید. تلاش کنید جایی تهیه کنید و مجوز هایش با من.

ظاهرا امام موسی صدر با آیت الله العظمی خویی صحبت کردند و در پی آن، مبرات الامام الخوئی در لبنان تاسیس شد. مبره یعنی مکان بِرّ، مکان نیکی. اسمی زیبا که ظاهرا به پیشنهاد امام موسی صدر به جای عبارت یتیمخانه یا دارالایتام استفاده شد.

در اداره مبرات، آقای سید محمد حسین فضل الله روحانی لبنانی شریک شد و بعدها امام موسی صدر کناره گرفت و سید محمد حسین، با کمکهای مردم لبنان و ثروتمندان خلیج به سرعت دم و دستگاهی به هم زد و به پدر یتیمان مشهور شد. مثلا حاج عبدالحسین بهمن تاجر کویتی، بیمارستانی در لبنان ساخت و در اختیار وی گذاشت.

قبل از مبرات، موسسه خیریه ای به نام البر والاحسان وجود داشت که توسط سید عبدالحسین شرف الدین مرجع و عالم و رهبر فقید لبنانی تاسیس شده بود اما پس از وی، فعالیت زیادی نداشت. امام موسی صدر توانست با بازسازی این مجموعه خیریه و تزریق کادر جوان و ایجاد اساسنامه و سازمان و ساختار، جان تازه ای به آن ببخشد. وی دستور داد در شهر هیچ کسی به گدایان کمک نکند. در عوض در صور و روستاهای اطراف تیم های تحقیق فرستاد تا نیازمندان واقعی را شناسایی کنند. صندوق هایی در تمام شهر و مغازه ها توزیع نمودند که مردم و دکانداران به جای کمک مستقیم به متکدیان، پول در این صندوقها بریزند و با جمع آوری آنها، به فقرا و نیازمندان مستمری داده شود.

امام موسی صدر همچنین در جنوب لبنان مدرسه فنی حرفه ای پیشرفته ای برای فقرا و ایتام تاسیس کرد که شهید چمران مدیر آن شد. این مدرسه شبانه روزی بود و با پولی که جمعیت البر والاحسان و خیرین به آن اختصاص می دادند می چرخید.

همچنین امام موسی صدر پروژه لیره در لبنان به راه انداخت. وی گفت اگر یک میلیون شیعه در لبنان باشند و هر نفر ماهی فقط یک لیره کمک کند، هر ماه مبلغ قابل توجهی جمع می شود.

کم کم موسسه های خیریه دیگری توسط ثروتمندان و فعالان اجتماعی به راه افتاد. پس از انقلاب اسلامی ایران و تشکیل حزب الله در لبنان، به تقلید از کمیته امداد امام خمینی ایران، موسسه امداد در لبنان تاسیس شد که از لحاظ مدیریت و دخل و خرج کاملا مجزا از ایران است.

حزب الله موسسه ای برای حمایت از مقاومت تاسیس کرد که پذیرای کمکهای مردمی برای تهیه تجهیزات رزمندگان است. مثل یونیفرم و پوتین و فانسقه و قمقمه و ... قلک های این موسسه در منازل بسیاری از شیعیان وجود دارد. در تصویر، یک سرباز اسراییلی را می بینید که در جریان حمله به لبنان، به شوخی در این صندوق پول می اندازد.

مجموعه موسسه های امام موسی صدر در لبنان شامل یتیم خانه هم هست که از خوشنام ترین یتیم خانه های لبنان است و موسسه های خیریه خارجی و سازمان ملل آن را به رسمیت می شناسند و مدعی هستند اگر پولی به آن بدهند قطعا تمام و کمال و به بهترین شکل خرج دختران یتیم می شود.

حزب الله در ماه رمضان، صندوق ها و ایستگاه های مائده امام زین العابدین برپا می کند. این پروژه برای تهیه افطار به فقرای لبنان فعالیت می کند و علاوه بر تدارک افطار در ماه مبارک رمضان، به تهیه لباس عید برای آنها می پردازد. لباس نو عید برای لبنانی ها بسیار مهم است.

مجموعه های جوانان و NGO های مختلفی هم شکل گرفته که داوطلبانه برای رسیدگی به وضع نابسامان فقرا تلاش می کنند.

امروزه در ورودی بسیاری از سوپرمارکت های بزرگ و مول ها در لبنان، تعداد زیادی صندوق صدقات مشاهده می کنید.