بیروت - هرچند که لبنان سالهاست با جنگ های داخلی و خارجی دست و پنجه نرم می کند اما بافت مذهبی و فرهنگی مردم این کشور از یک سو و روابط گرم میان مردم لبنان با ایرانیان باعث شده تا عده زیادی از آنان این کشور را برای اقامت دائم خود برگزینند.

به گزارش ایرنا از بیروت، لبنان تنها کشوری است که با داشتن بیش از 18 طائفه و مذهب مختلف نماد تنوع و تعدد در فرهنگ، جامعه، سیاحت و سیاست در خاورمیانه است، توانسته توجه بسیاری از مردم ایران از قومیت های مختلف را به خود جلب کند و به رغم سپری کردن جنگ های داخلی و درگیری با مسایل منطقه ای توانسته است با داشتن تاریخی کهن، آثار باستانی و مناظر طبیعی به وطن دوم بسیاری از ایرانی ها تبدیل شود.

به طور کلی ایرانیان مقیم این کشور تحت چهار عنوان تجارت، تبلیغ، شریعت اسلامی، ادامه تحصیل و سیاحت از دیرباز به لبنان سفر کردند.

از آنجا که سنگ های قیمتی از اهمیت و توجه خاصی نزد مردم لبنان برخوردار است، گروهی از ایرانیان متخصص در این عرصه با سفر به لبنان به موفقیت های چشم گیری در این زمینه دست یافتند و توانستند بازار مناسبی برای عرضه کالای خود در بازارهای لبنان پیدا کنند. این تجارت از دیرباز تاکنون همچنان در لبنان وجود دارد.

** تجارت فرش؛ اصلی ترین شغل ایرانیان در لبنان

یکی دیگر از عرصه های تجاری میان ایران و لبنان که مورد استقبال زیادی از سوی مردم لبنان قرار گرفته، صنعت فرش دستباف و ابریشم است. تجار صنعت فرش ایران نیز توانستند با معرفی هنردستی و صعنت فرش ایران نظر بسیاری از خانواده های لبنانی را به خود جلب کنند و خود نیز با این صنعت برای همیشه در لبنان ماندگار شوند.

خاندان 'مکتبی' از قدیمی ترین خانواده های ایرانی ساکن در لبنان است که اعضای آن سالیان متمادی است به این حرفه در لبنان مشغول هستند. مکتبی ها سالیان پیش از اصفهان با هدف تجارت فرش ایرانی به سوی این کشور مهاجرت کردند و اکنون یکی از متمول ترین افراد در کشور لبنان هستند به نحوی که شایع شده خیلی از نهادهای لبنانی در اوضاع کسر بودجه از این خاندان پول قرض می کنند. یکی از نوادگان این خاندان اخیر با خانم 'نایله توینی' نماینده مجلس لبنان ازدواج کرده است.

'چاوشی' و 'جعفریان' از دیگر خانواده های ایرانی مقیم لبنان هستند که به کار تجارت خرید و فروش فرش اصیل ایرانی در لبنان مشغول هستند.

** ایرانیان موفق در صنعت نشر و چاپ کتاب

برخی از ایرانی ها نیز ضمن اقامت طولانی در لبنان به صنعت نشر و چاپ کتاب در لبنان روی آورده اند. با توجه به اینکه این کشور از نظر فضای فرهنگی قابلیت های فراوانی در این زمینه دارد، صنعت نشر و چاپ کتاب در این کشور از رونق زیادی در مقایسه با دیگر کشورهای عربی برخوردار است.

' انتشارات اعلمی' از مشهورترین انتشارات ایرانی مقیم در لبنان است. اعلمی بزرگ اهل اصفهان است و از سالیانی دور به منظور کسب وکار در این عرصه وارد لبنان شد. وی به رغم بروز جنگ های داخلی لبنان توانسته به موفقیت های چشمگیری در این زمینه دست یابد و انتشارات وی به عنوان یکی از پرفروش ترین انتشارات در مقایسه با دیگر انتشارات خارجی در لبنان تبدیل گردد.

یکی دیگر از ایرانی های مقیم لبنان که در کار صنعت چاپ ونشر کتاب مشغول به کار است، 'هادی غروی' اهل مشهد و صاحب انتشارات 'الارشاد' است. وی از دیر باز با خانواده از نجف به سوی لبنان مسافرت کرد.

'حامد عزیزی' و 'مصطفی ایرانی' از دیگر ایرانی های مقیم لبنان هستند که انتشارات 'التعارف' را در بیروت تاسیس کردند.

گروه دیگری از ایرانی ها به هدف تجارت در کار ساخت و فروش طلا به این کشور مسافرت کردند.

'نقشینه' یکی از تجار بارز ایرانی است که سالیان پیش با سکونت در منطقه' حمرا' واقع در بیروت به کسب وکار در این زمینه مشغول شده است.

'صالح عطیه' هم از ایرانیان یزدی مقیم لبنان است که سالهاست در بیروت به حرفه طلاسازی و فروش آن اشتغال دارد.

** امام موسی صدر بارزترین شخصیت ایرانی در لبنان

روحانیون ایرانی مقیم لبنان نیز جایگاه خاصی در میان مردم این کشور دارند. اکثر روحانیون ایرانی تحت عنوان تبلیغ، ارشاد و هدایت مردم لبنان در مسایل دینی و مذهبی به این کشور سفر کرده و توانسته اند نقش ارزنده ای در هدایت و ارشاد مردم لبنان به رغم فضای نآرام سیاسی و نبود امنیت در این کشور ایفا کنند.

قطعا سرشناسترین ایرانی مقیم لبنان، امام 'موسی صدر' است که از بینانگذاران جنبش امل در لبنان است، سالیان پیش وی از قم به سوی لبنان حرکت کرد و توانست اثر قابل ملاحظه ای در عرصه سیاسی و اجتماعی لبنان بگذارد و سطح زندگی و جایگاه شیعیان لبنان را به کلی تغییر دهد. بعد از ناپدید شدن امام موسی، خانوده وی همچنان در لبنان باقی ماند و برای تعیین تکلیف سرنوشت او تلاش می کند.

ربابه صدر خواهر امام موسی در جنوب لبنان موسسه خیریه بزرگی را تاسیس کرد و با همکاری یکی از دختران امام موسی آن را اداره می کند.

سایر خاندان صدر نیز در بیروت مستقر هستند و موسسه آثار وی را اداره می کنند.

شیخ 'محسن قوچانی غروی' از روحانیون سرشناس منطقه جبل لبنان است که در اوج درگیرهای داخلی لبنان در سال های گذشته با حکم مأموریت سید 'ابوالقاسم خویی' از مراجع وقت آن زمان در نجف به منظور هدایت مردم لبنان در امور و مسایل دینی به سوی این کشور روانه شد.

وی پانزده سال از عمر خود را در منطقه جبل لبنان(قماطیه) صرف هدایت و راهنمایی مردم به سوی اسلام کرد.

از دیگر روحانیون ایرانی مقیم در لبنان می توان به سید عیسی طباطبایی، سید صادق موسوی، شیخ علی رضا ایمانی(ساکن بعلبک)، سید محمد غروی(ساکن صور) اشاره کرد.

گروه دیگر از ایرانی ها لبنان را به عنوان مرکز ادامه تحصیل و یا تدریس خود انتخاب کرده اند.

** تحصیل، تدریس و شاید هم ازدواج

دکتر 'احمد لواسانی' از جمله ایرانی هایی است که با اخذ مدرک دکتری در رشته زبان و ادبیات عرب از دانشگاه لبنان، سالیان متمادی است که به تدریس زبان فارسی به دانشجویان لبنانی مشغول است. وی اهل لواسانات تهران است و عمر خود را در راه خدمت به گسترش زبان و ادبیات فارسی در لبنان سپری کرده است.

دانشجویان ایرانی مقیم لبنان نیز با برخورداری از امکانات تحصیلی دانشگاه های لبنانی چند صباحی از عمر خود را در لبنان سپری می کنند و عده ای نیز بعد از پایان تحصیلات به فکر اقامت دائم در لبنان می افتند.

از آنجا که لبنان دارای تاریخی کهن و آثار باستانی زیادی است و در طول سال از مناظر زیبای چهار فصل نیز برخوردار است؛ هر ساله تعداد زیادی از ایرانیان در قالب کاروان های سیاحتی از این کشور دیدن می کنند. برخی نیز با رفت و آمدهای زیاد به این کشور رفته رفته با فرهنگ، آداب و رسوم لبنانی ها آشنا شده و برخی از آنها با وصلت کردن با خانواده های لبنانی شرایط را برای اقامت دایم در این کشور فراهم می آورند. البته بخش عمده ایرانیانی که با لبنانی ها ازدواج می کنند، با مشاهده فراهم نبودن امکانات زندگی راحت و ارزان در لبنان این کشور را به همراه خانواده خود به سوی ایران ترک می کنند.

** چند خاندان قدیمی ایرانی در لبنان

نکته جالب آنکه اکثر ایرانی های مقیم لبنان به رغم دریافت هویت و شناسنامه لبنانی همچنان با فرزندان خود به زبان فارسی صحبت می کنند و ارتباط خود را با ایران قطع نکرده اند و هر ساله با فرا رسیدن تعطیلات تابستان فرصت را برای دیدن دوباره از ایران از دست نمی دهند.

در مقابل برخی از خانواده های ایرانی نیز بعد از دهه ها زندگی در لبنان، تنها از اصالتی ایرانی برخوردار هستند و حتی به خوبی زبان فارسی را صحبت نمی کنند.

خانواده عجمی اکثرا ساکن استان بقاع و استان جبل بوده و از نظر اقتصادی در لبنان قوی هستند.این خانواده در اصل اهل شیراز است و دو قرن پیش به لبنان کوچ کرد.

خانواده اصفهانی از دیگر خاندان های ایرانی مقیم لبنان است که تقریبا همگی آنها ساکن بیروت ولی سنی مذهب هستند. البته اصفهانی خانواده نسبتا کوچکی است.

خانواده همدان و طایفه همدانی همدان و همدانی ها همان طور که از اسمشان پیدا است، اهل همدان هستند. همدانی ها بیشتر در استان بقاع ساکن هستند(شیعه و مسیحی) و اکثرا به لباس فروشی مشغول هستند.

طایفه شیرازی حدود دو قرن پیش به لبنان کوچ کرد و همه افراد آن شیعه هستند.

طایفه قزوینی که جمعیت نسبتا کمی دارد ساکن بیروت بوده و همه افراد آن شیعه مذهب هستند.